Ana Sayfa Su'ya DairEKOLOJİ Yeni bir endemik tür; ‘Karacaoğlan Çiğdemi’

Yeni bir endemik tür; ‘Karacaoğlan Çiğdemi’

Yazar: Deniz KARATAS

Ege Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi işbirliği ile Osmaniye – Maraş il sınırında yeni bir endemik çiğdem türü keşfedildi. Bilimsel olarak Crocus asymmetricus olarak adlandırılan Karacaoğlan Çiğdemi‘nin keşfi; Prof. Dr. Osman Erol ve Doç. Dr. Hasan Yıldırım tarafından yapıldı.

Ege Üni. Fen Fak. Biyoloji Böl. Botanik Anabilim Dalı Öğr. Üyesi, Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Mer. Yön. Kur. Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım ile İstanbul Üni. Fen Fak. Biyoloji Böl. Botanik Ana Bilim Dalı Öğr. Üyesi Prof. Dr. Osman Erol tarafından keşfedilen endemik tür, şu ana kadar çok az sayıda bireyi saptanabilen ve çiğdemler arasında oldukça farklı özellikleriyle dikkat çekiyor.

143 türün 120’si sadece ülkemizde bulunuyor

Doç. Dr. Hasan Yıldırım, çiğdem türlerinin erken ilkbahar ya da sonbahar ortalarında çiçeklerini açan, genelde yüksek dağlarda bahar aylarında karların erimesiyle ortaya çıkan ve çiçeklerinin güzelliği ile bilinen, soğan benzeri toprak altı gövdeleri olan bitkiler olduğunu hatırlatarak şu bilgileri paylaştı; “Dünyada toplam olarak 220-230 türü bulunan çiğdemlerin çeşitlilik merkezi Anadolu topraklarıdır. Ülkemizde son zamanlarda keşfedilen türlerle beraber 143 türü bulunmaktadır ve bunların yaklaşık 120 kadarı sadece ülkemizde yayılış gösteren endemik türlerdir”.

Osmaniye – Kahramanmaraş sınırı civarındaki Düziçi beldesinde yaşayan Mehmet Çelik ve doğasever öğretmen Öcal Derin, fotoğrafladıkları çiğdemin, diğer çiğdemlere benzemediğini fark edip bitkinin fotoğraflarını Prof. Dr. Osman Erol ve Doç. Dr. Hasan Yıldırım’a ulaştırdılar. Bitkinin ilk bilimsel tanımlama süreci böylece başlamış oldu. Konunun uzmanı Prof. Dr. Osman Erol, bu türün şu ana kadar hiç bir çiğdem türünde görülmeyen asimetrik bir toprak altı gövdesine sahip olduğunu ve köklerinin -ilk kez bu türde görülen bir özellik olarak- tek bir bölgeden çıktığını fark ederek, yeni bir tür olduğu kanaatine vardı.

Bitki, çok yönlü incelendi

Bitkinin, uluslararası bitki taksonomisi dergisi Phytotaxa’da “Crocus asymmetricus Erol” ismiyle yayınlandığını ve bilim dünyasına tanıtıldığını ifade eden Doç. Dr. Yıldırım; “İstanbul ve Ege üniversiteleri işbirliği ile bitki üzerinde çalışılmaya başladık. İstanbul Üniversitesinden Prof. Dr. Osman Erol ve öğrencileri, Almıla Çiftçi, Rachel Mollman ile Leibniz Bitki Genetiği Enstitüsü’nden (Leibniz Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research /IPK) Doerte Harpke ile yeni türü morfolojik, sitolojik ve moleküler sistematik açıdan inceledik. Crocus asymmetricus Erol, uluslararası bitki taksonomisi dergisi Phytotaxa’da yayınlanarak bilim dünyasına tanıtıldı. Bitkinin Türkçe ismi ise Karacaoğlan’ın doğduğu ve yaşadığı bölgede keşfedildiği için, “Karacaoğlan Çiğdemi” olarak belirlenmiştir” diye konuştu.

Bir an önce koruma altına alınmalı

Bitkinin, özellikleri itibariyle farklılık gösterdiğini ve bir an önce koruma altına alınması gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Hasan Yıldırım (Fotoğrafta); “Şu ana kadar çok az sayıda bireyi saptanabilen ve çiğdemler arasında oldukça farklı özellikleriyle dikkat çeken bu türün neslinin tehlike altına girmemesi için acilen koruma faaliyetlerinin başlatılması gerekmektedir” dedi.

İlgili Diğer Haberler

Bu web sitesi, deneyiminizi geliştirmek için çerezler kullanır. Bu konuda sorun yaşamadığınızı varsayacağız, ancak isterseniz vazgeçebilirsiniz. Kabul et Daha fazla oku