Çalışma mekanları ‘iyi hissettiren’ alanlara dönüşüyor
İnsanın kendini iyi ve mutlu hissetme hali; well being. Well-being, dünyada bu sürecin sertifikasyon ayağı olan Well Building Standard (WELL) içinde adını daha net ve sistematik şekilde duymaya başladığımız bir kavram. Yapılarda well-being kavramı, ana hatlarıyla; hava, su, ışık, besin, konfor, form ve zihin ile ilgili unsurlar üzerinde biçimleniyor. Bunu bir standarta oturtmak adına, sınırları sertifika ile belirlenmiş.
WELL sertifikasının her bir kriteri, kendi içinde zorunlu koşullar içeriyor ve bu koşulların hepsi sağlandığı taktirde yapı, bu sertifikaya sahip olabiliyor. Sertifikanın seviyesi ise zorunlu olmayan koşulların sayısına göre belirleniyor.
Örneğin, hava başlığı sadece yapıdaki mekanik havalandırma sistemi kontrol etmiyor, aynı zamanda kullanılan malzemelerin yarattığı VOC (uçucu organik bileşen) oranlarını, mekanın temizleneceği malzemeleri, hava filtrasyon sistemini, sigara yasağını, mikrop kontolü ve daha birçok konuyu da önemsiyor. Çünkü, yapılarda iç mekanlar çoğu zaman dış mekanlara kıyasla 100 kat daha zehirli olabiliyor.
Su başlığına bakıldığında ise, kolay erişilebilir ve belirli kriterleri sağlayan içme suyu, kamu suyunun analizi gibi noktalar talep ediliyor. Çünkü, doğru oranda temiz su içmeyen bir insanın verimi yüzde 12, tepki süresi ise yüzde 23 oranında azalabiliyor. Ya da gürültü kaynaklı dikkat dağınıklığı yüzünden çalışan verimi yüzde 65 düşebiliyor.
Yapılarda well-being kavramı, ana hatlarıyla; hava, su, ışık, besin, konfor, form ve zihin ile ilgili unsurlar üzerinde biçimleniyor.
Çalışanlar, kapalı ve tekdüze ofis istemiyor
Çalışma ortamlarında dünyada yükselişe geçen eğilimlerden biri olan ofislerde well-being konusunun, işverenlerin de öncelikli arayışlarından biri haline geldiğini belirten Mimaristudio Kurucu Ortağı, Y. Mimar Önder Kul, çalışanların kendilerini mutlu hissettikleri, yaratıcılıklarının arttığı ve esenliklerinin üst düzeyde tutulduğu, tüm bunların da iş verimini olumlu yönde etkilediği çalışma mekanlarının giderek artacağını vurgulayarak; “İnsanın fiziksel, zihinsel ve ruhsal olarak dengeli ve iyi olma halini özetleyen well-being kavramı, günlük yaşamın önemli bir kısmının geçtiği ofis ortamlarında da en önemli arayışlardan biri haline geldi. Özelikle de zamanının yüzde 95’ini kapalı ve tekdüze mekanlarda geçirmek istemeyen, yoğun iş temposundan kaçınan Y kuşağı ve kapıdaki Z kuşağı için well-being odaklı tasarımlar, iş seçimlerindeki ana kriterlerden biri oldu” diyor.
Bütünsel bir değişim yönetimi
Mimaristudio kurucularından Mimar ve Yüksek Endüstri Ürünleri Tasarımcısı Ayça Akkaya Kul, son birkaç yıldır biyofilik tasarım çıkış noktası ile well-being konusuna projelerde ayrı bir parantez açtıklarını belirtiyor ve ekliyor; “Her yeni projede üzerine koyarak süreci geliştiriyor ve projelerimiz içinde mutlaka well-being konusunu merkeze alıyoruz. İşverenlerimizi ve iş liderliği yapan proje yönetim firmalarını bu konuda aydınlatmaya, projemizi bu yaklaşımla ele almanın kazançlarını ve avantajlarını aktarmaya çalışıyoruz. Kuşak farkı ile başlayan değişimin, ofisin fiziksel yapısını değiştirme süreci içinde, sadece iç mimari değişimle değil, bütünsel bir değişim yönetimi (change management) ile ele alınması gerekliliğini aktarmaya çalışıyoruz.”
Personel giderlerinde de tasarruf sağlıyor
Şu an ülkemizde gerçekleştirilen projelerin daha çok mekan odaklı, zaman baskısı altında gerçekleşen, uygulamalı tasarım içeren projeler olduğunu, yeni nesil ofis tasarımlarında ise well-being yaklaşımları ile yol almanın mümkün olduğunu dile getiren Ayça Akkaya Kul ve Önder Kul, değişimin avantajlarını ise şöyle özetliyor; “Bir firma, mevcut iç mekanını değiştirmek ya da yeni bir yere taşınmak istediğinde zaten önünde makul bir zaman ve maliyet programı oluyor. O mekanın aydınlatmasına, havalandırmasına, elektrik ve mekanik alt yapısına, mobilyasına, akustiğine, tüm ince yapı bitiş malzemelerine ve sıralayabileceğimiz diğer tüm ihtiyaçlara zaten bir harcama yapacakken, biz bu harcamanın, kayda değer ek bir maliyet getirmeksizin, iyi bir zaman planı ve çalışan mutluluğu, esenliği üzerine geliştirilmiş bir proje ile daha hedefe yönelik yapılabileceğini anlatmaya ve algıları değiştirmeye çalışıyoruz. Zira yapılacak bu yatırımın, 3-5 yıllık kısa vadede kısıtlı avantaja değil, hem daha uzun süreye yayılan, hem de özellikle personel giderlerinde de tasarruf sağlayan bir adım olduğunu aktarıyoruz.”
